Lausagöngugrísir á Skeiðum

Bændurnir Ævar Austfjörð og Ása Sif Tryggvadóttir búa á smábýlinu Hlemmiskeiði 1 í Skeiða- og Gnúpverjahreppi. Þau kalla búskapinn sinn „Litla búgarðinn“ en þar er megináhersla lögð á dýravelferð og umhverfisvænar aðferðir í stóru sem smáu. Ævar og Ása ala m.a. grísi sem eru frjálsir innan stórs beitarhólfs. Þar éta þeir gras og er líka gefið íslenskt fóður sem ræktað er í nágrenninu. Matland býður upp á þetta sérstaka grísakjöt sem afar sjaldan er fáanlegt á markaði.

Ævar og Ása fluttu í sveitina árið 2021 og byrjuðu á því að fá til sín nokkra nautkálfa. Síðan vatt búskapurinn upp á sig og nú eru þau með hænur og frjálsa grísi í eldi. Þau beita nokkuð óvenjulegum aðferðum í búskapnum sem þau kalla „auðgandi landbúnað“ (e. Regenerative agriculture).

Ævar útskýrir í hverju aðferðirnar felast: „Þessar aðferðir snúast um að nota sem minnst og helst ekkert af tilbúnum áburði og einnig sem minnst af vélbúnaði til landvinnslu. Í staðinn notum við skepnurnar til að örva gróðurvöxt með ágangi eins og t.d. traðki nautgripa og einnig traðki og róti svína og kjúklinga. Við höfum skepnurnar í hólfum afmörkuð með rafmagnsgirðingum og færum gripina reglulega til að stýra hvað mikið er étið og hversu mikill ágangurinn verður. Tilgangurinn með áganginum og beitarstýringunni ásamt því að plægja ekki er m.a. að dýpka rótarkerfi plantna og hyggja upp næringarríkan jarðveg og auka þannig lífrænt efni í honum,“ segir Ævar.

„Árangurinn af þessu er mjög góður hingað til. Landið okkar hefur tekið vel við sér og við fáum mun meiri grasvöxt núna í lok fjórða sumars en áður. Við höfum reyndar séð framfarir á hverju ári.“

„Grísirnir okkar fá íslenskt fóður ræktað af nágrönnum okkar ásamt því að þeir éta mikið af grasi rótum og öðru góðgæti sem þeir finna í jarðveginum. Þeir bera svo á fyrir okkur með sínum úrgangi og bæta þannig landgæði þess svæðis sem þeir fari yfir á hverju ári. Kjötið af þeim er bragðmikið og bragðgott og oft örlítið dekkra en fólk á að venjast af grísakjöti,” segir Ævar Austfjörð.

Grísakjötið frá Litla búgarðinum er til sölu hjá Matlandi, bæði ferskt og frosið.